0

Diagnostyka układu klimatyzacji – przydatne narzędzia

04.04.2023

Wiosna to czas kiedy tradycyjnie kierowcy przypominają sobie o układzie klimatyzacji i konieczności jego serwisowania, zwłaszcza gdy okazuje się, że po zimie układ odmówił posłuszeństwa. Poniżej opiszemy podstawowe kryteria diagnostyki układu klimatyzacji i pokażemy narzędzia dostępne w ofercie DTE.

Jak działa układ klimatyzacji

Choć dla wielu jest to oczywiste, warto przypomnieć podstawy działania układu. Niezależnie od tego czy pracę w serwisie podejmują osoby młode o nieugruntowanej wiedzy, czy praktycy z doświadczeniem, dużo lepiej pracuje się z układem, którego działanie się w jakimś stopniu rozumie. Układ klimatyzacji stanowi pompę ciepła, która odprowadza ciepło z chłodzonego wnętrza pojazdu na zewnątrz. Temperatura otoczenia może być wyższa niż w kabinie. Ponieważ taki przepływ nie może wystąpić samoistnie, konieczna jest użycie czynnika chłodniczego i praca sprężarki, która to umożliwia.

Układ klimatyzacji w aucie działa podobnie do domowej lodówki bądź klimatyzatora. Parownik umieszczony w układzie nawiewu powietrza do kabiny schładza go dzięki wrzeniu czynnika chłodniczego przy obniżonym ciśnieniu. Skraplacz, pozwala na skroplenie czynnika w wyższej temperaturze dzięki podwyższonemu ciśnieniu zapewnionemu przez sprężarkę. Ze względu na wymaganą moc sprężarka nie jest napędzana elektrycznie (z wyjątkiem pojazdów elektrycznych), lecz bezpośrednio z silnika za pomocą paska.

Układ klimatyzacji składa się z wielu elementów o niekiedy niewielkim świetle przepływu jak skraplacz, osuszacz, dysza rozprężna czy zawór rozprężny. Te elementy są najbardziej narażone na zatkanie przez opiłki czy zanieczyszczenia, będące skutkiem uszkodzeń bądź korozji.

Od czego zacząć

Przy serwisie klimatyzacji warto posługiwać się stałym schematem postępowania, zaczynając od kilku prostych testów, które często nie wymagają specjalistycznego sprzętu. Poniżej przedstawiono uproszczony schemat, który powinien sprawdzić się w różnych modelach samochodów. Najpierw należy uruchomić silnik i sprawdzić czy działa nawiew, a jeśli nie to skupić się na obwodzie dmuchawy – bezpiecznik, przekaźnik, rezystory dmuchawy, silnik.

Jeśli nawiew działa to przyjmuje się zwykle, że sprawny układ klimatyzacji zapewnia przepływ powietrza do kabiny o temperaturze 2 – 8°C w przy temperaturze otoczenia co najmniej 15°C. Zakładamy ustawione maksymalne chłodzenie i średni poziom nawiewu. Jeśli stwierdzamy brak chłodzenia po włączeniu klimatyzacji to warto najpierw ocenić tor nawiewu powietrza: filtr kabinowy, klapki dysz nawiewowych, zawory nagrzewnicy. Następnie sprawdzamy, czy sprzęgło sprężarki zostało załączone bądź czy zawór sprężarki o zmiennej wydajności został wysterowany (za pomocą oscyloskopu bądź testera, np. ACT-2). Jeśli sprężarka nie jest załączana to dobrze jest ocenić układ zasilania oraz okablowanie układu (bezpiecznik, czujnik temperatury, sprzęgło elektromagnetyczne).

Nawet bez użycia manometrów możemy przeprowadzić subiektywną ocenę działania układu w oparciu o odczuwanie temperatury. Po co najmniej kilku minutach pracy układu na biegu jałowym w warunkach jak opisano w poprzednim akapicie przystępujemy do testu. Utrzymujemy obroty silnika na poziomie 2500 obr/min przez minutę i oceniamy ciepłotę przewodów. Przewód między sprężarką a skraplaczem (najwyższe ciśnienie) powinien być bardzo gorący, przed filtrem/osuszaczem ciepły, a przed sprężarką (strona niskiego ciśnienia) wyraźnie zimne.

Prawidłowe wartości wysokiego i niskiego ciśnienia

Jeśli układ klimatyzacji nie pracuje przez pewien czas to wskazania manometrów wysokiego ciśnienia oraz niskiego ciśnienia powinny się po pewnym czasie zrównać i wynosić ok. 5 bar w temperaturze otoczenia 20°C. Za zbyt niskie ciśnienie najczęściej odpowiada ubytek czynnika chłodniczego.

W przypadku prawidłowo pracującego układu klimatyzacji (nagrzany silnik, obroty silnika 2500/min) ciśnienia panujące po stronie niskiego ciśnienia (LP) ti1 – 3 bar (w przypadku sprężarek o automatycznie regulowanej wydajności jest to 2 bar). Wysokie ciśnienie powinno mieścić się w przedziale 9 – 25 barów (typowo 13 – 17). Jeśli uzyskane wyniki są poza zakresem to powinniśmy postępować zgodnie ze wskazówkami serwisowymi danego producenta pojazdu. Typowe przyczyny zbyt niskiego ciśnienia obejmują brak czynnika chłodniczego, zanieczyszczony parownik lub uszkodzona sprężarka. Przykładowe przyczyny zbyt wysokiego ciśnienia w układzie to niesprawny wentylator skraplacza, przepełnienie układu, zanieczyszczony skraplacz bądź uszkodzony zawór rozprężny.

Sprężarki ze zmienną wydajnością

Ten rodzaj sprężarki wyróżnia fakt, iż jest ona napędzana zawsze gdy działa silnik, co powoduje, że powinna być utrzymywana we właściwym stanie nawet w okresie kiedy nie jest użytkowana (także w zimie). W takich pojazdach szczególnie należy dbać o regularną kontrolę stanu układu klimatyzacji, która powinna weryfikować ilość czynnika chłodniczego. Pamiętajmy, iż dzięki zmieszaniu go z olejem stanowi on podstawę smarowania sprężarki.

Jeśli obserwujemy prawidłowe wskazania manometrów i jest obecny czynnik chłodniczy w odpowiedniej ilości, ale nie możemy w normalnym trybie uruchomić układu, będziemy potrzebowali zewnętrznego narzędzia do wysterowania zaworu. Takim narzędziem jest tester ACT-2. Urządzenie pozwala na wysterowanie zaworu poprzez zadanie wartości PWM sygnału sterującego i tym samym płynną regulację wydajności chłodzenia. Pozwala to obiektywnie ocenić sprawność kompresora poprzez obserwację odpowiedzi na sygnał sterujący. Urządzenie posiada także moduł pomiarowy umożliwiający sprawdzenie czy sygnał sterujący dociera do zaworu. Nawet nie posiadając oscyloskopu bez trudu odczytamy wartość współczynnika wypełnienia generowanego przez sterownik wraz z jego częstotliwością. Dodatkowo daje to możliwość pełnej imitacji sygnału sterowania poprzez dopasowanie częstotliwości sygnału.

Sprężarka ze sprzęgłem

W przypadku obecności sprzęgła sprężarki, diagnostyka układu klimatyzacji może być przeprowadzona w dogodnym terminie – jeśli układ nie jest załączony to sprężarka pozostaje nieruchoma. Ma to duże znaczenie w przypadku utraty szczelności i wycieku czynnika chłodzącego – poprzez powstrzymanie się od eksploatacji użytkownik może ochronić sprężarkę przed zatarciem. W takim układzie sprzęgło sprężarki jest albo załączone, albo rozłączone, a więc sterowanie jest prostsze. Oczywiście w takim przypadku również przyda się ACT-2 – pozwoli wygodnie zbadać obecność sygnału sterującego w samochodzie, a także umożliwi niezależne wymuszenie pracy układu poprzez wysterowanie sprzęgła sprężarki.

Testujemy czujnik ciśnienia

Ciekawym uzupełnieniem możliwości warsztatu zajmującego się serwisem klimatyzacji jest tester czujników QST-5. Jest to uniwersalne urządzenie, pozwalające na niezależny test wielu czujników w pojazdach. W układach klimatyzacji może pomóc ocenić działanie czujników ciśnienia czy temperatury. To niewielkie, choć istotne elementy układu, których sprawdzenie także poza pojazdem ułatwia diagnostykę. Dużym atutem testera jest brak wymaganej znajomości wyprowadzeń czujnika – w typowych przypadkach czujnik sam rozpozna układ wyprowadzeń czujnika. Tester wymaga odłączenia testowanego elementu od instalacji pojazdu.

Czujniki z wyjściem analogowym

Czujniki te zamieniają wartość mierzonego ciśnienia na proporcjonalne napięcie wyjściowe. Typowy zakres pomiarowy takiego czujnika to ok. 30 bar, a zakres napięć wyjściowych może wynosić 0,25 – 4,75 V. Przykładowe czujniki tego typu: 09131721 (Opel), 51768498 (Fiat). Obserwując wskazania napięcia i doprowadzając do czujnika ciśnienie testowe możemy sprawdzić czy jest sprawny.

Czujniki z wyjściem PWM

Drugi wariant czujnika generuje sygnał wyjściowy o stałej częstotliwości i zmiennym współczynniku wypełnienia sygnału. Przykładem takiego czujnika jest element G65 stosowany pojazdach grupy VW. (przykładowe numery części: 1K0959126E, 1J0959126, 8E0959126).

Przełączniki ciśnieniowe

W wielu, szczególnie starszych pojazdach stosowano czujniki ciśnienia klimatyzacji w formie przełączników sygnalizujących najczęściej niezależnie ciśnienie minimalne oraz maksymalne. Test takiego czujnika za pomocą QST-5 jest możliwy tylko po wybraniu z listy czujników opcji „Dwustanowy”. W takiej sytuacji wykrycie automatyczne jest możliwe tylko jeśli styk jest w pozycji zwartej. Jeśli w momencie rozpoczęcia testu styk jest w pozycji otwartej należy skorzystać z testu w trybie ręcznym.

Czujniki temperatury

Czujniki temperatury to najczęściej termistory NTC (Negative Temperature Coeficient) w których rezystancja maleje ze wzrostem temperatury. Wytwarza się termistory o bardzo różnych zależnościach rezystancji od temperatury. Tester QST-5 umożliwia ciągły pomiar rezystancji czujnika, posiada również kilka typowych skal temperatur do przeliczeń.

Polecane

03.09.2024
Zakłócenia elektromagnetyczne w pojazdach elektrycznych
Systemy elektroniczne w samochodzie są źródłem zakłóceń elektromagnetycznych. Wiele z nich ł...
13.08.2024
Pomiar rozrusznika oscyloskopem – skuteczna diagnoza rozruchu
Pomiar rozrusznika oscyloskopem – skuteczna diagnoza rozruchu W codziennej praktyce warsztatow...
30.07.2024
Niezależna diagnostyka maszyn rolniczych
Niezależna diagnostyka maszyn rolniczych Diagnostyka maszyn rolniczych jest niezwykle istotna dla u...
11.07.2024
Test alternatora oscyloskopem – diagnostyka tętnień napięcia
Test alternatora oscyloskopem – diagnostyka tętnień napięcia Diagnostyka elektroniki pojazd...
27.06.2024
Kalibracja aktuatorów turbosprężarek – przewodnik po aktualizacjach DTE
Kalibracja aktuatorów turbosprężarek – przewodnik po aktualizacjach DTE W ostatnich latach...
12.06.2024
Zakłócenia elektromagnetyczne w motoryzacji – część 2
Zakłócenia elektromagnetyczne w motoryzacji – część 2 Szum wokół nas Dziś urządzenia...
28.05.2024
Zakłócenia elektromagnetyczne w motoryzacji – część 1
Zakłócenia elektromagnetyczne w motoryzacji – część 1 Jeśli czegoś nie widać to …...
16.05.2024
Jak znaleźć dobrego mechanika samochodowego
Jak znaleźć dobrego mechanika samochodowego Znalezienie dobrego mechanika jest kluczowe dla utrzym...

Dlaczego my?

Ponad 25 lat doświadczenia
Ponad 25 letnie doświadczenie w branży automotive daje nam pozycję Eksperta, który wyznacza trendy w innowacyjnej diagnostyce samochodowej. Naszą największa dumą są setki zadowolonych klientów oraz liczne nagrody branżowe.
Innowacje w każdym warsztacie
Wspieramy warsztaty samochodowe w rozwoju poprzez edukację i szkolenia, dzięki którym przełamujemy bariery w podejmowaniu pracy z nowoczesnym sprzętem do diagnostyki samochodowej
Zawsze blisko klienta
Nasze wartości inspirują nas do tworzenia urządzeń, które kreują nową rzeczywistość warsztatową, dając mechanikom poczucie bezpieczeństwa, możliwość rozwoju zawodowego, samodzielność i podnoszenie zysków.

O firmie

DeltaTech Electronics to polski producent i ekspert w branży automotive, który na bazie ponad 25 lat doświadczenia wyznacza trendy w innowacyjnej diagnostyce samochodowej.
To, co nadaje rytm naszej pracy, to wsłuchiwanie się w potrzeby klientów oraz śledzenie aktualnych problemów, z którymi mierzą się warsztaty samochodowe. Owocem tego jest oferta skrojona idealnie „na miarę” ich oczekiwań.

Cały cykl życia produktów od momentu projektowania rozwiązań, poprzez produkcję, kontrolę jakości i opiekę posprzedażową odbywa się w Firmie. Jakość tego procesu dokumentują liczne nagrody branżowe.
Naszą dumą jest szybkie wsparcie techniczne, polska jakość oraz setki zadowolonych klientów. Firma współpracuje z kluczowymi dystrybutorami w branży motoryzacyjnej.

Czytaj więcej

2024 DeltaTech Electronics. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Skip to content